موسیقی در بلوچستان بخش جدایی ناپذیر زندگی مردم بلوچ است . از تولد تا مرگ، از اندوه تا شادی و درمان بیماری های جسمی و روانی و …نفوذ و تاثیر متقابل فرهنگهای بلوچی و هندی باعث شده است که طی چند قرن اخیر موسیقی بلوچی ازتاثیرات موسیقی هندی دور نماند .

علت این تاثیر پذیری را شاید بتوان در انزوا و دور افتادگی بلوچستان، فقدان راه های ارتباطی و نیز عدم توجه دولت مرکزی به این منطقه و مجاورت آن با پاکستان جست و جو کرد . طی سالیان دراز بلوچستان بیش از آنکه زیر نفوذ فرهنگی ایران قرار داشته باشد، با جلوه های مادی و معنوی فرهنگ هند مواجه بوده است.
همچنین با توجه به کوچ های مداوم قوم بلوچ و اسکان در مناطق بغایت متفاوت در طول تاریخ، موسیقی بلوچی از تاثیرات فرهنگی مناطق مختلف دور نمانده است .

با وجود این، مردم بلوچ توانسته اند بخش مهمی از فر هنگ اصیل و پویای خود را کماکان حفظ کنند. موسیقی بلوچی در انواع مختلف وجود دارد که هر کدام به بخشی از زندگی بلوچ مربوط می شود:

– سپت(صفت)
به معنی ستایش و تمجید است . آهنگی است که از بدو تولد نوزاد به مدت ۱۴ شبانه روز توسط زنان و به شکل گروهی خوانده می شود . هدف آن سرگرم کردن زائو است . در اجرای سپت مهارت در خواندن ملاک اصلی نیست . در متن اشعار از خدا و رسول و بزرگان دین ستایش شده، سلامتی نوزاد و زائو آرزو می شود.

–  وزبت
« سپت » این آهنگ نیز مربوط به پس از زایمان است که باز توسط زن ها و به شکل گروهی خوانده می شود . در وزبت بر خلاف مهارت در خواندن لازم است.

– شَپتاگی
آهنگ شپتاگی نیز به بعد از زایمان زائو مربوط است و توسط بستگان زائو خوانده می شود . این مراسم بسته به استطاعت خانواده از ۶ تا ۱۴ شب و گاه تا ۴۰ شب برگزار می شود.در هیچ کدام از این مراسم سازی شرکت ندارد . اما گاه از دهل یا دایره استفاده می شود .آوا شپتاگی معمولا به شکل دسته جمعی و میان دو گروه از خوانندگان متناوباً تعویض می شود.

– لارو شَشِگانی
لارو از جمله ترانه هایی است که به مراسم عروسی مربوط است، اما لارو ششگانی به شب ششم تولد نوزاد مربوط است که مراسم نامگذاری و ختنه سوران نوزاد نیز در همین شب انجام می گیرد.

 – لیلو
لیلو همان لالایی است که آهنگی کشیده و ملایم دارد. متن لیلو برای دختر یا پسر متفاوت است.

– سوت (صوت)
صوت عبارت از آهنگ های شادی است که با آواز خوانده می شوند .محتوای آهنگ های صورت شامل مسا یل عاشقانه و زیبایی های طبیعت است . صوت معمولا با همراهی تعدادی ساز اجرا می شود .ترانه های صوت بسیار متنوع است . شاید بتوان گفت که در صوت متن بیش از موسیقی اهمیت دارد. آهنگ های صوت اغلب ریتمیک است. یعنی خوا ننده اشعار حماسی و تاریخی حقیرتر محسوب می شود . « پهلوان » می گویند که نسبت به « صوتی » ، به خواننده صوت در مجالس عروسی و ختنه سوران و نامزدی و … شرکت می کند و این مراسم معمولا با رقص و پایکوبی همراه است. 

– نازینک
نازینک به ترانه های ۶ شب اول مراسم عروسی اطلاق می شود .متن اشعار نازینک برای عروس و داماد مت فاوت است .نازینک از به معنی ستایش کردن مشتق شده است.

– لارو
لارو به آخرین روز مراسم عروسی مربوط است، روز هفتم که داماد را برای استحمام می برند . این آهنگ هم چنین در روز ششم زایمان نیز اجرا می شود که به آن لارو ششگانی گویند.

– هالو
هالو نیز هنگام استحمام داماد خوانده می شود . این موسیقی فقط به مراسم عروسی مربوط است و در هیچ زمان دیگری اجرا نمی شود .به غیر از آهنگ هایی که به مراسم مختلف عروسی، ختنه سوری، زایمان و … مربوط است.

• منبع: بوستان، بهمن و درویشی، محمد رضا، هفت اورنگ مروری بر موسیقی سنتی و محلی