آیین رزیف ؛
رِزیف در گذشته رقص شمشیر بوده است و به ضرورت تحولات تمدنی اکنون رقص خیزران است. جوهره و کارکرد انسانی آن ایجاد اتحاد و همبستگی است؛ بنابراین بیشتر موسیقیِ حماسی محسوب میشود و مضامین اشعارش بیشتر برای ترغیب مردم به جنگیدن و دفاع از خاک سرزمینشان بوده است. رزیف برگرفته از واژه رزیف است که به قرار گرفتن افراد در دو ردیف هنگام اجرا اشاره دارد. این مراسم در جزیره قشم بنام عضوا یا عصوا معروف است، گویا این نام از خیزران به عنوان عصا گرفته شده که به مرور زمان به عصو ا تبدیل شده است. نوازندگان این گروه که کار اصلی را برعهده دارند، در وسط میدان قرار میگیرند و دو گروه در دو طرف این نوازندگان قرار دارند. افرادِ نوازنده شامل: سه نفر نوازندهی دُهُل،دو نفر نوازندهی دایره و یک یا دو نفر نیز شِلَنج زن هستند. با قرارگرفتن هریک از اعضا در جای خود و کوک سازها، نوازندگان شروع به نواختن میکنند و خواننده یا “نهیم” که معمولاً فردی باتجربه است (در گذشته این نقش را بر عهدهی ناخداهای مسن و با تجربه می گذاشتند) شروع به خواندن میکند. اشعار اغلب عربی است و گاهی زبان سواحیلی نیز در آن شنیده میشود. خواندن بدین صورت است که از دونفر نهیم، یک نفر میخواند و دیگری ادامه آن بیت را با لحنی سنگین تر بیان میکند،تفاوت لحن صدای دو نهیم نظم و ریتم خاصی را به موسیقی میدهد.
نَهام ( آوازخوانان نِیمههای بومی ): استاد محمود وطنخواه – استاد محمد حسینپرست
(جِنگ) شِلَنج زنها: احمد راحتی، – محمد بحری
کَسِّر و دُهل نوازان: علی بحری – راشد پرموته – محمد شجاع
همخوانان: محمد بحری – محمد حسنزاده – علی بحری – عبدالله دریایی – احمد بحرپیما – محمد علیزاده
به کوشش هوشنگ جاوید