مراسم برنج‌کوبی

برنج کوبی ؛
در گذشته برنج پاک‌شده و سفید به صورت فعلی وجودنداشت و برنج‌های خریداری شده اغلب دارای سبوس بودند. ایلیاتی‌ها هم برنج سالیانه‌ی خود را به موقع خریداری کرده و در جوال‌ها یا خوره‌ها نگهداری می‌کردند. هنگام طبخ مقداری را در “سیرکو” (هاون چوبی بزرگ) ریخته و با دسته‌های چوبی بلند آنقدر می‌زدند تا سبوس آن جداشده و سفید گردد. در مراسم عروسی مقدار زیادی برنج پاک‌شده نیاز است که معمولاً توسط زنان و دختران آماده‌میگردد. به همین جهت قبل از عروسی از فامیل و بستگان و افراد طایفه دعوت می‌شود در مراسم برنج کوبی شرکت کنند. هر زنی در روز مقرر در محلی مخصوص حاضر و برای هر دو نفر یک سیرکو فراهم کرده، دستمال‌های رنگینی بر چوب‌ها یا دسته‌های بلند می‌بندند که با حرکات و ضربه‌های منظم، دستمال ها به رقص در می آیند. برای اینکه احساس خستگی ننموده و با شادی برنجِ عروسی را پاک کنند، همزمان با کار خود ترانه‌هایی توسط یکی از آنها خوانده‌شده و بقیه جواب می‌دهند. هماهنگی صدای آنها و ضربه چوب‌ها و رقص دستمال‌ها نمایانگر شادی و پیش درآمد عروسی است. ترانه‌هایی که در این مراسم خوانده می‌شوند و دیگران جواب می‌دهند دارای ریتم بخصوصی است که با فرود آمدن ضربه‌ها باید هماهنگی داشته‌باشد. در ضمن این رسم، ترانه‌ها و آهنگ در منطقه‌ی ممسنی نیز با نام “هِمَه هَلِی ها” اما با تک بیتی‌های لری رواج داشته‌است. این ترانه‌ها به نام “های نا هَلِی های نا” معروف است که به چند بیت و ترجمه‌ی آنها اشاره می‌شود:

های نا هَلِی های نا، سیرزدَه دِیینگ هاینا

بیز دا دِرَگ هاینا، وارِ دِیَیگ هاینا

های نا هلی های نا، شما هم بگویید هاینا

ما هم می گوییم هاینا، شما هم بگویید هاینا

او تایدَه یار اُوباسه، دُیُولُر ناقاراسه

بُقچَه گَتِر گُل آپار، خلوت دِر باغ آراسِه

خانه‌ی یار در نزدیکی‌هاست، صدای ساز و دهل آنها می‌آید