نوحه خوانی ،شروه ، سینه زنی و تعزیه زنانه در بوشهر
عزاداری زنان ؛ زن ها شب هنگام برای شنیدن روضه یا مرثیه خوانی به گرد هم جمع میشوند. مراسم باخواندن آوازی معروف به لایه لایه یا لای لای آرام آرام شروع میشود. این اواز برگرفته از لالایی است. پس از ذکرها و آوازهای سوگواری، نوحه خوانی آغاز می گردد. در نوحه خوانی نخست زنها به صورت نشسته در حالی که با یک دست بر پا و با دست دیگر بر روی سینه خود می کوبند در جواب نوحه های سرخوان همخوانی میکنند. با سپری شدن حدود نیم ساعت نوحه خوانی به صورت نشسته عزاداری وارد مرحله دیگر میشود. این نوبت به دستور سرخوان حاضران بصورت دست جمعی می ایستند و سپس سینه زنی بصورت ایستاده دنبال میشود. به همین دلیل به این قسمت مراسم سر پایی می گویند. آنگاه سرخوان با خواندن نوحه هایی که از ریتمی تندتر و موضوعی مهیج تر برخوردارند به تدریج مراسم را به اوج میرسانند تا جایی که بعضی از عزاداران هنگام سینه زنی با چپ راست نمودن شانه های خود حالت خلسه به خود می گیرند و گاه بعضی از افراد نیز اقدام به نوعی حرکات موزون می نمایند که میتوان آن را به عنوان رقص و سماع عزاداری در مراسم زنانه معرفی نمود. در خوزستان و دیگر کشورهای شعیه نشین مثل بحرین- عراق اینگونه عزاداری ها را شاهد هستیم. این گونه عزاداری عمدتا از عزای زنانی مناطق عرب نشین گرفته شده است اجرای آن نزد عرب های ساکن بوشهر با کیفیت بهتری صورت می گیرد. میان عرب های خوزستان این نوع عزاداری به هوسه مشهور است که گاه به آن یزله نیز گفته میشود.در بوشهر نیز کسانی به عزای سر پایی یزله میگویند. هوسه از جنوب عراق بویژه بصره نیز رایج است و مطلعین هوسه رایج در خوزستان را بر گرفته از هوسه عراقی ها می دانند. یزله در اصل از فرم های مطرح موسیقی جشن و سرور بوده و هم در بوشهر و هم در خوزستان از جایگاهی خاص برخوردار است.
