گاگریو

گاگریو زنان بختیاری

موسیقی سوگواری “گاگریو” در ایل بختیاری با منزلتی که مُردگان نزد آنان دارند از اهمیت بسزایی برخوردار است. مُردگان را با نوای “چپی” با کرنا، سرنا و دهل به خاک می‌سپارند. توشمال‌ها (نوازندگان کرنا، سرنا و دهل) در خبررسانی، آگاه و دعوت کردن چادرنشینانِ زاگرس به مراسم پُرسه (عزا) نقش عمده‌ای دارند و همان‌ها هستند که به پیشواز مدعوین می‌آیند و آنگاه که بزرگان طوایف مختلف برای عزاداری بزرگی به مجلس پُرسه می‌آیند به احترام، توشمال‌ها نیز بستگان خود را به همراه می‌آورند، چندین نوازنده کرنا و دهل در گوشه و کنار به نواختن مشغول می‌شوند یا جای خود را با توشمال‌هایی که در روی مافِگَه (سنگ یادبود) می‌نوازند عوض می‌کنند و در حالیکه اسبانی مزین دارند، با تفنگ و پارچه‌های رنگی و لباس متوفی به دور کوشک می‌چرخند.

عکس و تفنگ متوفا را در جلوی کوشک نیز آویزان می‌کنند و روی کوشک بز و عَلَمی را قرار می‌دهند که به این رسم “کُتَل بستن” می‌گویند. در قدیم رسم بوده که خروسی را روی سینه‌ی مرده می‌بستند تا توشمال‌ بیاید و مرده را به خاک بسپارند.

زنان بختیاری گاگریو یا گوگریو (بگو و گریه کن) را با چندین ملودی می‌خوانند. گاهی سه زن در جلوی مافگه همراه با توشمال به گارگریوخوانی می‌پردازند که بدان “پای کُرنا” یا “راست کرنا” می‌گویند. زنان بختیاری گاگریو را در تمامی مجالس سوگواری بصورت دسته جمعی اجرا می‌کنند، به گونه‌ای که تک‌خوان، بیتی را در توصیف مرده یا داغِ فراق یا شِکوه از روزگار می‌خواند و قبل از اتمام بیت، همخوانان با تک خوان همراه می‌شوند و مدح می‌کشند.

در این گاگریو همین‌بس قاسمیف کوگب زکی‌پور طیبه فدایی، بی بی طلا یداللهی و گل جهان جهان بزرگ نیا همخوانی می‌کنند.
به کوشش منصوره ثابت‌زاده

آثار مرتبط

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*
*

آواها و نواهای منتخب …